Kimya Çiftçi Dumlu: Üvey Ailem

Üvey anne: Ali, lütfen ıslak havlunu askıya as.
Ali: Annemin evinde havluyu istediğimiz yere bırakıyoruz, annem asıyor.
Üvey anne (sinirli şekilde): Demek ki annen seni tembelliğe alıştırmış.
Acaba bu annenin şöyle karşılık vermesi daha iyi olmaz mıydı?
Üvey anne (sakin şekilde): Anlıyorum Ali, ama bu evde herkes havlusunu kendisi asıyor.

****

Birbirini seven iki insan iyi günde kötü günde; hastalıkta ve sağlıkta bir ömür sürekliliği olmasını dileyerek evlenmektedir. Fakat insan hayatının en önemli dönüm noktalarından bir tanesi olan evlilik birlikteliğini pek çok kişi bir ömür sürdürememektedir. Boşanmanın yani sıra, yaşanan eş kayıpları da evlilik sürecinin sonlanmasına neden olmaktadır. Boşanma veyahut eşin vefatı ile biten evlilikler de kişiler yeniden evlenmeyi düşünebilmektedir.

***

Yeni bir aile düzenine geçildiği zaman; özellikle çocuklu ailelerde üveylik durumu ortaya çıkmaktadır. Çocuklar açısından bakıldığı zaman aileye yeni katılan birey ya “üvey anne” ya da “ üvey baba” konumundadır.

***

Ebeveynin yeniden evlenmesi çocukların yaşamında yeni bir dönemin başlangıcıdır. Evlilik sonrasında yeni bir eve taşınmak, çevre ve okul değiştirmek; yeni arkadaşlar ve akrabalarla tanışmak ve uyum sağlamak; yeni kurulan ailenin kurallarına ve düzenine alışmak ve uyum sağlamak bir çok çocuk için sıkıntılı bir dönemin yaşanmasıdır. Düzeni değişen çocuk yoğun stres yaşar ve öfkeli davranışlar gösterir; her şeye itiraz etmek, çevresiyle uyum sorunları yaşamak, derslerinde başarı düşüşleri ve ilgisizlik son olarak içine kapanarak kendini soyutlama depresyon görülebilmektedir.

***

Yeni kurulan aile ortamı önceki aile ortamından tamamen farklıdır. Araştırmacı yazar, Fitzburgh Dodsonw, yapılan yeni evliliklerin başarısının çoğu zaman üvey anne-baba ve çocuk ilişkisinin başarısına bağlı olduğunu belirtiyor. Bunu
yüzmeyi sığ sularda öğrenmek yerine derin sularda öğrenmeye benzetiyor. Anne-babaların aile içindeki yeri ve görevi net olurken, üvey anne babalık rolü süreç içinde şekillenmektedir.

***

Üvey Anne ve Babalara Önerilerim:

Her şeyden önce eşinin çocuğuna üvey anne ya da baba olan kişinin gerçekçi beklentiler içinde olması önemlidir. Her şeyin sorunsuz ve kusursuz ilerleyeceği ütopyasına kapılmamalıdır. Bütün bunların zaman ve emek gerektireceğini göz ardı etmemek gerekir. Üvey ebeveyn olarak süreci doğru yönetirseniz, çocukların gerçek ebeveynlerinden bile avantajlı konuma gelebilirsiniz. Çünkü çocuklar sorunlarını anne babaları dışındaki bireylere daha rahat paylaşırlar.

***

Üvey ebeveyn ve çocukları arasında sağlıklı ve yakın bir ilişkinin kurulması bazen yıllar alacak uzun bir süreç olabilir. Ebeveynlerin bu konuda sabırlı olmaları ve üvey çocuklarıyla aralarındaki ilişkiye olumlu yatırımlar yapmaları
gerekir. Her iki ailenin birbirlerinin alışkanlıklarına, geçmişlerine, kurallarına, beklentilerine, bireysel istek ve ihtiyaçlarına uyum sağlamaları mutlaka zaman alacaktır. Her iki ailenin birbirlerini karşılıklı olarak kabul edebilmeleri için sabır ve anlayışla hareket etme konusunda kararlı olmaları gerekir.

***

İlk yıllarda üvey babalık veya üvey annelik rolünü üstlenmiş olan ebeveynin çocuklar üzerinde disiplin kurma konusunda aceleci davranmaması ve bu rolü öncelikle öz ebeveyne bırakması daha uygun olacaktır. Çocukların üvey
ebeveynleri ile öncelikle güven duymaları gerekiyor. Çocuğun ayrı kaldığı annesi ya da babasıyla görüşmemesi, üvey ebeveynine uyum sağlamasını kolaylaştırmaz, tam tersine zorlaştırır. Annesi ve babası her ne kadar yeni bir hayat kurmuş olsa da çocuğun kendi biyolojik ebeveyniyle olan bağlantısını yitirmemesi, kendine güvenini arttırır ve yeni ailesine uyumunu kolaylaştırır.

***

Üvey çocuklara uyum sağlamaya çalışırken bol bol birlikte zaman geçirmek ve bunun için gerekli düzenlemeleri yapmak önemlidir. Ancak birlikte zaman geçirmek kadar üvey anne ya da babanın yeni üvey çocuğuyla baş başa zaman geçirmesi de önemlidir. Baş başa geçirilen zamanlar ebeveynle çocuğun birbirine alışmasını ve yakın ilişki geliştirmesini kolaylaştırır.

***

Hiçbir zaman öz ebeveynin yerine geçmek gibi bir niyetinizin olmadığını gösterin.

***

Çocukların size hitapları konusunda baskı yapmayın, hitap şeklini çocuğun kararına bırakın.

***

Sizi tanıması için zaman gerektiğini bilin ve çocuğun öz ebeveynlerini sevme gereksinimlerine saygı duyun. Öz ebeveyni hakkında kötü konuşmayın.