İstanbul’da bir ilk: Yaya durağı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler ve Sağlıklı Şehirler Ortaklığı ile birlikte “Yaya Durağı” projesine imza atmaya hazırlanıyor. Kent içi ulaşımda yol güvenliğini sağlamak, motorlu taşıtlar yerine bisiklet kullanmak ve yürümek gibi alternatifleri teşvik etmek üzere geliştirilen yaya durakları, yayalar için olan kamusal alanları artıracak.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler ve Sağlıklı Şehirler Ortaklığı (The Partnership for Healthy Cities – PHC) iş birliğiyle İstanbul için bir Yaya Durağı (Parklet) tasarlayacak.

Yaya Durakları, kent içi ulaşımda yol güvenliğini sağlamak, motorlu taşıtlar yerine bisiklet kullanmak ve yürümek gibi alternatifleri teşvik etmek amacıyla geliştiriliyor. Kaldırımı genişleterek, yol kenarlarında yayalar için özel platformlar oluşturmak anlamına gelen Yaya Durakları, kaldırım genişliğini artırarak bölge sakinleri ve yayalar için kamusal alanlar yaratıyor.

İstanbul’da ulaşımın yüzde 50’sinin yaya olarak yapıldığına dikkat çeken İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan şu bilgileri verdi:

“İki veya daha fazla araçlık park yeri alanı kadar bir bölümü kapsayan Yaya Durakları; bulundukları bölgenin ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde tasarlanabilir. Dinlenmek için banklar, masalar konulabilir, yeşil alanlar yaratabilir, çocuklar için mini oyun parklarına, şehir hayatında yorgun düşmüş kişiler için nefes alabilecekleri, rahatlayabilecekleri noktalara dönüştürülebilir. Bu amaçla kaldırımların kısmi olarak genişletilmesiyle de o bölgedeki motorlu araç trafiğinin hızını kesiyoruz. Kent sakinleri, STK’lar ve yerel yönetimlerin iş birliğiyle tasarlanıp uygulanacak yaya durakları; yaya ulaşımını teşvik ederek trafik sorununun çözümüne katkıda bulanabilir”

Projeye teknik destek veren WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler Direktörü Dr. Güneş Cansız ise dünyanın pek çok kentinde Yaya Duraklarının yaygın bir uygulama olduğunu belirterek, “Özellikle yol güvenliği ve erişilebilirlik bağlamında değerlendirmek önemli. Yaya durakları uygulandıkları bölgelerde trafiği yavaşlatan bir düzenleme. Bu özelliğiyle de yol güvenliğini destekliyor ve aktif ulaşım türlerinin önceliklendirilmesine katkı sağlıyor. Özellikle de COVID-19 süreci ve sonrasında İstanbulluların bireysel motorlu araçların yerine bisiklet ve yürüme gibi aktif ulaşım türlerine yönlendirilmesi kapsamında sadece yayalara ait, güvenli alanlar yaratılması önemli. İBB ve Sağlıklı Şehirler Ortaklığı ile tasarlayacağımız yaya durağının tüm şehirlerimiz, ilçelerimiz, belediyelerimiz için örnek teşkil etmesini ve bu uygulamanın yaygınlaşmasını diliyoruz” diye konuştu.

ONLINE ÇALIŞTAY VE MİKRO SİTE

Yaya Durağı projesi kapsamında Aralık 2020’de, İBB’nin konuyla ilgili departmanları ve ilgili ilçe belediye temsilcilerinin katılımıyla online bir çalıştay düzenlenecek. Çalıştayda, yayaların en yoğun olduğu bölgelerden, durağın inşa edileceği bir pilot alan belirlenecek.

Bunun yanı sıra yaya durakları tasarlamak ve hayata geçirmek için gerekli tüm bilgilerin yer aldığı bir mikro web sitesi hazırlanacak. Dünya örneklerine de yer verecek bu rehber niteliğindeki siteden isteyen tüm belediyeler yararlanabilecek.

TÜRKİYE’DE DESTEK ALAN TEK ŞEHİR İSTANBUL

Sağlıklı Şehirler Ortaklığı; Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Vital Strategies iş birliğinde yürütülmekte olup Bloomberg Philanthropies tarafından destekleniyor. Yaya Durağı Projesi de Bloomberg Philanthropies’in ve Dünya Sağlık Örgütü’nün desteklediği Vital Strategies tarafından fonlanıyor. Ortaklık, kanıta dayalı müdahaleleri etkin bir şekilde uygulayarak, bulaşıcı olmayan hastalık ve yaralanmaların önlenmesinde şehirlerin sahip olduğu önemli role dikkat çekiyor.

2019 yılının sonunda ortaklığın üyesi olan İBB, daha önce Covid-19 kapsamında hazırladığı bir iletişim kampanyası kapsamında ortaklıktan destek almıştı. İstanbul, Türkiye’de Sağlıklı Kentler Ortaklığı’na üye olup destek alan tek şehir. Ortaklığa üye olan şehirler, daha sağlıklı ve güvenli alanların oluşturulmasında önemli adımlar atıyor.

WRI TÜRKİYE SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER HAKKINDA

Daha önce EMBARQ Türkiye olarak bilinen WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler, Dünya Kaynakları Enstitüsü’ne (World Resources Institute – WRI) bağlı olup sürdürülebilir kentler için çalışmalar yürüten WRI Ross Center for Sustainable Cities ağının bir üyesidir. Türkiye, Brezilya, Çin, Hindistan ve Meksika olmak üzere 5 merkezde hizmet vermekte olan WRI Sürdürülebilir Şehirler, “insan odaklı şehirler” düşüncesinden hareketle çevreyi ve insan sağlığını her geçen gün daha fazla tehdit eden kent içi ulaşım sorunlarına sürdürülebilir çözümler üretiyor. Bu çözümleri projelendirerek yerel yönetimlerle birlikte uygulamaya koyuyor. WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler hakkında daha fazla bilgi için: www.wrisehirler.org

SAĞLIKLI ŞEHİRLER ORTAKLIĞI HAKKINDA

Sağlıklı Şehirler Ortaklığı (The Partnership for Healthy Cities – PHC), bulaşıcı olmayan hastalık ve yaralanmaları önleyerek insan hayatını kurtarmaya kendini adamış şehirlerden oluşan saygın bir küresel ağdır. Bloomberg Philanthropies tarafından desteklenen ve Dünya Sağlık Örgütü ile Vital Strategies tarafından yürütülen bu ortaklık, şehirlerde yaşayanların risk faktörlerini azaltacak yüksek etkili politika ve müdahale geliştirmesini sağlar. Daha fazla bilgi için: https://partnershipforhealthycities.bloomberg.org/