Connect with us

Bilim ve Teknoloji

JEOLOJİ MÜHENDİSİ ERCAN BOYRAZ YAZDI: BEKLENEN MARMARA DEPREM(LER)İ NE ZAMAN OLACAK?

Published

on

blank

Bu gece saat 02.35’de, Marmara Denizi içerisinde, Yalova açıkları diye tabir edilen, yer bilimcilerin ise ”Çınarcık Çukurluğu” diye adlandırdıkları bölgede, yerin 9.9 km derinliğinde, 3.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi..

Bu gece saat 02.35’de, Marmara Denizi içerisinde, Yalova açıkları diye tabir edilen, yer bilimcilerin ise ”Çınarcık Çukurluğu” diye adlandırdıkları bölgede, yerin 9.9 km derinliğinde, 3.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.. Bu depremden iki saat sonra ise Bakırköy-Yeşilköy açıklarında yine yerin 11.3 km derinliğinde 2.0 büyüklüğünde başka bir deprem meydana geldi.. Bu depremler Kuzey Anadolu Fayı üzerinde gerçekleşmiş olan depremlerdir, o sebeple bu depremleri olağan karşılamak gerekir.. Fakat bizim burada dikkat etmemiz gereken başka bir husus var. O da Kuzey Anadolu Fay hattının davranış biçimi…

Bakınız  17 Ağustos 1999′ da iki adet deprem meydana geldi. Birinci Deprem, Merkez Üssü Gölcük olan ve Karamürsel – Sapanca Gölü arasındaki 70 Km’lik kısımda gerçekleşmiştir. Merkez üssü Sapanca Gölü – Akyazı arasında kalan İkinci deprem ise Sapanca – Gölyaka arasındaki 50 km’lik fayı kırmıştır. Her iki yırtılma, dış-merkez ortada olacak şekilde iki yönde yayılmıştır. Bu nedenle, ilk şok 3 m’lik sağ yönlü yatay atıma, ikinci şok 1,5 m’lik yatay atıma neden olmuş ve iki kırığın çakışma bölgesinde 4,5 m ’lik yatay atım gelişmiştir. Bu 4.5 m’lik maksimum yatay atım, fay hattının doğu ve batı uçlarına gidildikçe düşmektedir ve en nihayetinde fay hattındaki atım sıfırlanmakta ve atım sönümlenip kaybolmaktadır. Yani Sakarya Arifiye’de yer 4.5 m kaymış iken, fay hattının doğu ve batı uçlarına doğru yürüdüğünüzde kayma miktarı düşecektir.
Daha da sadeleştirmek için şöyle düşünelim; Yaklaşık 110 km’lik bir doğrultu veya çizgi düşünün, bu doğrultu ve çizginin başından sonuna kadar olan mesafenin her yerinde 4.5 m’lik kayma olmaz. Bu hattın tam ortasında yer 4,5 m. kaymış iken, bu çizginin sağına ve soluna doğru yürümeye başladığınızda kayma miktarının düştüğünü ve uçlarda sıfırlandığını göreceksiniz.Dolayısıyla, fayın iki ucunda da stres oluşur, enerji birikimi olur.
image
12 Kasım Düzce Depremi ile 1999 depreminin Doğu ucu bu enerjiyi dengelemiştir. Bugün meydana gelen bu küçük depremler, 1999 depreminin Batı ucunu oluşturmaktadır. Bu da, burada bir enerji açığı olduğu ortaya koymaktadır. Geçtiğimiz günlerde de Kandilli Rasathanesi tarafından da bir açıklama yapıldı ve Adalar açıklarında bir deprem beklentisinden söz edildi.
Tarihsel kayıtlara baktığımızda,
* 1719 (Izmıt)
* 1754 (Çınarcı-Adalar)
* 1766 Mayıs (Bakırköy-Yeşilköy açıkları)
* 1766 Temmuz (Silivri – Marmara Ereğlisi Açıkları) depremleri olduğunu görmekteyiz. Bu 1700’lü yılların deprem serileri, bugün bizlere önemli bilgiler sunmaktadır.

Tarihsel kayıtlar, 17 Ağustos 1999 depreminin, en son 1719’ yılında kırıldığını göstermektedir. Yapılan Hendek çalışmaları bu bilgileri doğrulamaktadır. Ayrıca GPS ölçümleri ile de saptanan 16 mm’lik yıllık kayma hızı, 1999 depreminde gelişen 4.5m’lik yatay atımı açıklamaktadır.

1999 – 1719 = 280 yıl…
280 * 16mm = 4480 mm / 4.48 m

Dolayısıyla saha verileri birbirleri ile uyumlu görünmektedir. Bu bilgiler, 1999 depreminin, 1719 depreminin tekrarı olduğunu ortaya koymaktadır.

1719 Depreminden sonra, 1754 depremi gerçekleşmiştir. Bu deprem (1754) Çınarcık Çukurluğu ile Adalar arasındaki bölge de (Bugünkü depremin merkez üssü sayılabilir) oluştuğu varsayılmaktadır.. Ve bu iki tarihsel deprem arasında ise 35 yıl gibi bir zaman vardır. Kabaca bir hesapla, 1754 depreminin, 2034 yılında gerçekleşebileceği söylenebilir ama 2+2=4 diye bir olay Sisomoloji’de yoktur. Bu sadece bir istatistiksel bir veridir. İlla 2034’de deprem olacak diyemeyiz, lakin, 2034 yılının bir referans yılı olduğunu söyleyebiliriz, 2034’den önce de olabilir, sonra da olabilir. (+) , (-) ne kadar sarkacak bunu bilmiyoruz.
Hrita 2
1754 Depreminden 12 yıl sonra, 1766 depremleri oluyor ki, 1766’da iki ay arayla, iki adet 7’lik deprem meydana geldiği tarihsel kayıtlarda anlaşılıyor.. Bu bilgi 110 km’lik Kuzey Marmara Fayının son olarak iki parçalı kırıldığını göstermektedir. 1719 Depreminden 47 yıl sonra, İstanbul- Tekirdağ depremleri meydana geliyor. Bunu da 1999 Depremine göre uyarlarsak, 2046 yılı yapar.
Harita 3
Şimdi bizim öncelikle odaklanmamız gereken noktanın, Adalar ile Çınarcık arasındaki fay segmenti olduğunu anlamamız gerekmektedir.. Zaten Kandillinin yaptığı son açıklama da, dikkatleri bu bölgeye çekmiştir..

Click to comment

Bir Cevap Yazın