İzmir Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (İZSİAD) ayda bir düzenlediği ‘Çarşamba Toplantısı’nın Haziran ayı konuğu, Metropoll Stratejik ve Siyasi Araştırmalar Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Özer Sencar oldu. 2005 yılından beri ayda bir yapılan ‘Türkiye’nin Nabzı’ araştırmaları hakkında İzmir iş dünyası temsilcilerine bilgi veren Sencar, amaçlarının, Türkiye’deki toplumsal ve siyasal değişimleri anında tespit etme ihtiyacını karşılamak olduğunu ifade etti. Her ay ülke genelinde 18 yaş üstü 1200 ile 3 bin kişi arasında vatandaşla yüz yüze görüştüklerini belirten Sencar, en önemli ilkelerinin tarafsızlık ve güvenilirlik olduğunu vurguladı. Sencar, konuşmasını; Başkanlık Sistemine Yönelik Algı, Türkiye’nin Gidişatı, Kurultaya Doğru MHP, AKP’de Değişim mi, Statüko mu, Bir Olasılık Olarak Yeni Parti ve Siyasal Durum şeklinde altı ana başlıkta topladı.
TÜRKİYE, ‘BAŞKANLIĞA HAYIR’ DİYOR
Başkanlık sistemi için yapılacak bir referanduma seçmen katılım oranının yaklaşık yüzde 87 olacağını öngören Sencar, “Katılım, muhalefet tabanında düşük görünüyor. Örneğin HDP seçmeninin yüzde 22.5’u, ‘Sandığa gitmem’ diyor. MHP’de bu oran yüzde 17.6, CHP’de yüzde 6, AKP’de ise yüzde 3.3 görünüyor” dedi. Seçmenin, Başkanlık sistemine destek verip vermediği konusunda da araştırma yaptıklarını belirten Sencar, şu tespiti yaptı:
“Bu Pazar referandum yapılsa, ‘Evet oyu veririm’ diyenlerin oranı yüzde 41.9 görünüyor. ‘Hayır’ diyenlerse yüzde 47.5 görünüyor. ‘Fikrim/Cevabım Yok’ diyenlerin oranı ise yüzde 10.5 bandında. Kararsızların dağılımı yapıldığında Türkiye yüzde 53.1 ile ‘Başkanlığa Hayır’ diyor.”
“EVET’ÇİLERİN EN BÜYÜK NEDENİ, ERDOĞAN SEVGİSİ”
Başkanlık Sistemi’ne desteğin en önemli nedeninin yüzde 45.8 gibi büyük bir oranla “Erdoğan sevgisi” olduğunu belirten Sencar, destek verenlerin arasında, “Çünkü ekonomi iyileşecek. Güçlü ve istikrarlı yönetim olacak” diyenlerin oranının ise yüzde 30.9 olduğunu kaydetti. Başkanlık Sistemi’ni desteklemeyenlerin yüzde 51.7’sinin, “Diktatörlüğe yol açacağını düşündüğüm için desteklemiyorum” dediğini aktaran Sencar, yüzde 12’lik bir kesimin de, “Erdoğan’ın Başkan olmasını istemediğim için desteklemiyorum” seçeneğini işaretlediğini söyledi.
AK PARTİ’LİLERİN YÜZDE 9.9’U DA HAYIR DİYOR
Partilerin seçmen tabanı incelendiğinde, Başkanlık Sistemi’ne en büyük desteğin yüzde 12.8 ile MHP tabanında olduğunu belirten Sencar, “CHP seçmeninin yüzde 6.7’si, HDP seçmeninin ise yüzde 3.2’si başkanlık sistemine destek veriyor. İlginçtir AKP seçmeni arasında yüzde 9.9’luk bir kısımsa ‘başkanlığa hayır’ diyor” diye konuştu. Sencar, ardından da şu bilgileri verdi:
“Coğrafi bölgeler açısından irdelendiğinde Başkanlık Sistemi’ne en büyük desteğin yüzde 61.1 ile İç Anadolu Bölgesi’nde olduğu görülüyor. Bunu yüzde 51.3 ile Marmara Bölgesi takip ediyor. Diğer bölgelerde sisteme destek oranı yüzde 28 ile 34.5 arasında değişiyor. ‘Başkalığa Hayır’ diyenlerin en yüksek olduğu bölge ise yüzde 70.2 ile Ege Bölgesi. Ege’yi, yüzde 58.3 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve yüzde 56.6 ile Doğu Anadolu Bölgesi takip ediyor. Kararsızların en yoğun olduğu iki bölge ise yüzde 26.9 ile Karadeniz ve yüzde 23.5 ile Akdeniz bölgeleri. Üç büyük kent bazında Başkanlık Sistemi’ne destek tablosu ise şöyle: İstanbul’da destek oranı yüzde 58.2, Ankara’da yüzde 56.5, İzmir’de ise yüzde 22.5. İzmir seçmeninin yüzde 75.7’si, ‘başkanlık sistemi’ne hayır’ diyor. Kararsız seçmenin en düşük olduğu kent de yüzde 1.8’le İzmir. Etnik kökene göre dağılım yapıldığında ise ülke nüfusunun yüzde 76’sını oluşturan Türk nüfusun yüzde 44.6’sının ‘başkanlığa evet’, yüzde 45.7’sinin ‘hayır’ dediğini görüyoruz. Ülke nüfusunun yüzde 17’sini oluşturan Kürt nüfusun ise yüzde 32.2’si ‘evet’ derken, yüzde 57.8’i ‘hayır’ diyor. ‘Hayır’ diyenlerin en yüksek olduğu kesim ise yüzde 58.3 ile Balkan göçmenleri.”
“YÜKSEK YARGI ÜYELERİNİ TBMM ATAMALI”
Türkiye’de hukuk ve adalet sisteminin de özellikle son yıllarda hayli tartışmalı hale geldiğini belirten Sencar, seçmene, olası “Olası Başkanlık Sistemi’nde Yüksek Yargı Hakimlerini ve Savcılarını Kim Atamalı” sorusunu da yönelttiklerini kaydetti. Sencar, “Farklı partilerden de olsalar, seçmenlerin bu soruya ağırlıklı olarak, ‘TBMM’ yanıtını verdikleri görüldü” dedi. Yine seçmenin, yüzde 75’e yakın bir ortalamayla, “Meclis, Başkanı denetlemeli” dediğini aktaran Sencar, “Seçmenin yaklaşık yüzde 75’i, ‘Başkan’ın her türlü faaliyetini yargı denetlemeli’ diyor. Seçmenin yüzde 67.9’u, ordudaki üst düzey atamalara da Başkan’ın tek başına karar vermemesi gerektiğini söylüyor” dedi.
AK PARTİ SEÇMENİN YÜZDE 44.5’İ DE MEVCUT SİSTEMİ BAŞARILI BULUYOR
Seçmenin yüzde 49.1’inin, mevcut parlamenter sistemi başarılı bulduğunu aktaran Sencar, “Başarısız diyenlerin oranı yüzde 39.3. Yanıt vermeyenlerin yüzdesi ise yüzde 11.6. AKP seçmeninin yüzde 44.5’i de mevcut sistemi ‘başarılı’ buluyor” diye konuştu.
SEÇMENİN ÖNCELİKLERİ İLE HÜKÜMETİNKİLER FARKLI
Seçmenin yüzde 63.6’sına göre, ele alınması gereken en önemli sorunun ‘terör’ olduğunu belirten Sencar, şöyle devam etti:
“Bunu yüzde 11.2 ile ekonomi, yüzde 10.1 ile özgürlükler ve demokrasi takip ediyor. ‘Önce anayasa ve başkanlık sistemi ele alınmalı’ diyenlerin oranı yüzde 5.4; ‘Paralel Yapıyla Mücadele’ diyenlerin oranı ise yüzde 1.2. Seçmenlerin gündemi ile hükümetin gündemi arasında ciddi farklar var.”
“MHP’DE AKŞENER ÖNDE AMA ‘KARARSIZ’ ORANI ÇOK YÜKSEK”
Yargı kararı sonrası olağanüstü kurultaya gitmesi kesinleşen MHP’ye de değinen Sencar, MHP seçmeninin yüzde 42’sinin genel başkan olarak Meral Akşener’i görmek istediğini söyledi. Sencar, Devlet Bahçeli’ye desteğin yüzde 9.7; Ümit Özdağ’a yüzde 4.3; Sinan Oğan’a yüzde 4.1; Koray Aydın’a ise yüzde 2.3 göründüğünü kaydetti; kararsızların oranının ise yüzde 37.6 gibi büyük bir rakam olduğunu vurguladı.
YENİ PARTİYE İHTİYAÇ YOK
Sencar seçmene, “Yeni bir partiye ihtiyaç var mı” sorusunu da yönelttiklerini kaydetti. Seçmenin yaklaşık yüzde 75’inin, bu soruya, “Hayır ihtiyaç yok” dediğini aktaran Sencar, “Abdullah Gül, Bülent Arınç ve Ahmet Davutoğlu yeni parti kursalar oy verir misiniz” sorusuna, seçmenin yüzde 72.3’ünün “Hayır”; yüzde 10.2’sinin “Evet” dediğini ifade etti.
BU PAZAR SEÇİM OLSA
Son olarak, “Bu pazar seçim olsa” sorusunun yanıtını aradıklarını kaydeden Sencar, sözlerini şöyle tamamladı:
“AKP’ye destek yüzde 49.9 seviyesinde görünüyor. CHP’nin oy oranı yüzde 24.1, MHP yüzde 13.8, HDP ise yüzde 11 bandında.”
KÜÇÜKKURT’TAN TEŞEKKÜR VE PLAKET
İZSİAD Başkanı Hasan Küçükkurt, Sencar’a, verdiği bilgiler için teşekkür etti. Küçükkurt ve İZSİAD Yönetim Kurulu üyeleri, Sencar’a teşekkür plaketini birlikte sundu.
