Terörle, akıl yoluyla mücadele edilir. Aklını emanete veren, hamasetin kırmızısına kapılan, daha çok şehide, daha fazla acıya davetiye çıkarır.

Teröristle, silahla mücadele edilir. (Terör örgütlerine karşı açıkça tavır almayanı, barış istiyorum dediğinde ciddiye alamam.)

Terörle, akıl yoluyla mücadele edilir. Aklını emanete veren, hamasetin kırmızısına kapılan, daha çok şehide, daha fazla acıya davetiye çıkarır.

Dış politikada başarılı olamazsak, terörü yenemeyiz. Düşmanlarımızın sayısını azaltmalı, dostları arttırmalıymışız. İyi de dış politikada dost-düşman olmaz. Devletlerin milli menfaatleri vardır. Devletler arası ilişkiler, gelin-görümce, damat-bacanak, konu – komşu ilişkisi değildir. Marifet, kendi milli menfaatlerimizi, bölgede etkin olan devletlerin milli menfaatleri ile çatışmaz hale getirmek, uzlaşmaları başarmaktır. Bu faaliyetin adı, diplomasidir. Hani, yıllarca iç politikanın sığ ve hamasi söylemleriyle yerden yere vurulan, işlevsiz kılınan, kızağa alınan diplomatlarımız var ya, işte onların sanatıdır diplomasi.

Önce, milli menfaatlerimizi doğru belirlememiz gerekir. Sonra da diğer devletlerin milli menfaatlerini, diplomasi yoluyla bizimkilerle uyumlu hale getirmemiz lazımdır. Bunu yaparken,A, B, C plan ve pozisyonlarımız önceden hazırlanmalıdır. Milli menfaatlerin belirlenmesi, stratejinin oluşturulması için zorunludur. Çünkü hedef belirlenmeden, o hedefe ulaşacak yol belirlenemez.

Güvenlik, dış politika, uluslararası hukuk ve ekonomi uzmanlarımız, devlet çatısı altında birlikte çalışmak, analizler yapmak ve strateji üretmek zorundadır.

İşte “ÜST AKIL” denilen budur. Bunu yapan devletleri suçlayıp durmak ve “üst akıl” üretmemek, kendini küçük görmekten ve peşin bir teslimiyetten başka bir şey değildir.

İktidar birleştirici olduğu takdirde, Türkiye’nin elinde üst akıl üretecek bütün imkan ve unsurlar vardır. Oysa, fiilen Cumhurbaşkanı tarafından kullanılan iktidar; ne yazık ki halkı kutuplaştırarak üst akıl üretecek unsurları darmadağın etmekte, terörün taban kazanmasına ve devletin arkasındaki iç ve dış desteğin azalmasına neden olmaktadır.

Demek ki, ihtiyacımız olan giderek daha otoriterleşen bir rejim değildir. ÇIKIŞ YOLU; akılcı, bilimci, çağdaş, laik, özgürlükçü, kuvvetler ayrılığına dayanan çoğulcu – katılımcı demokrasidir.

Prof. Dr. Metin Feyzioğlu

Türkiye Barolar Birliği Başkanı