Doğan Duymaz yazdı: Ne olacak bu piyasaların hali

Sabahın en güzel o ilk ışıklarından önce gecenin en karanlık olduğu dakikaları yaşıyor olabiliriz hem Türkiye’de hem de Dünya’da.

***

Birçok şirket virüsün ortaya çıktığı günden beri yani yaklaşık 2 aydır kapalı ya da son derece limitli şartlarda faaliyet göstermeye devam ediyor, ancak bu şirketler eşimizin dostumuzun çalıştığı küçük ve orta ölçekli şirketler. Daha büyük ölçekli firmalardan da bahsedeceğiz ilerleyen bölümde. Birçok çalışan yıllık ücretli izinlerini bu süreçte tabiri caizse feda etmiş durumdayken, birçok çalışan da uzun zamandır ücretsiz izinde ve ne kadar daha bu durumun süreceğini öngöremiyor. Buna bir de daha ilk günlerde işten haklı ya da haksız yere çıkarılan çalışanları eklemeyi de unutmayalım.

***

Bildiğiniz üzere şimdilik işten çıkarmalar durdurulmuş durumda ancak bu yasak kalktığında sizce kaç kişi daha işsiz kalacak? Durum böyle iken gerçekten ekonomimizde artık derinlik ve teknoloji bazlı üretimin önemi bir kere daha yüz üstüne çıkıyor. Bunun en önemli adımı da kişisel gelişim. İnanın bunun cevabı sizde biraz da. Birkaç konudan bahsedelim o zaman çünkü birazdan okuyacaklarınız gerçekten bu gezegende şu anda yaşanıyor.

***

Ülkemizdeki bazı dünyaca tanınan firmaların adını tek tek hiç söylemek yerine, Dünyanın en büyüklerinden bir tanesinin haberini vereyim size. Lufthansa Hava Yolları. Sanayi üretiminde dünya devi şirketleri ile tanıdığımız Almanya Devleti son dönemde Lufthansa Havayollarına kurtarma planı çerçevesinde 9 Milyar Euro yardım edeceğini açıkladı. Bunun 5,7 Milyar Euro’sunu firmaya direkt enjekte edecekler ancak önemli bir nokta firmanın hisselerinin yüzde 20 si hükümetin olacak. 2023 yılı sonunda hisseleri borcun ödenmesi karşılığında tekrar iade edecekler. Kelimenin tam anlamıyla MÜKEMMEL bir sorun çözümü metodu. Kısmi kamulaştırma. Hiçbir vergi silme, affetme, ötelemenin yapılmadığı, firma kurtulsun da ne olursa olsun yaklaşımından çok uzak ve faturanın vatandaşa çıkarılmadığı bir yaklaşım. Karar vericilerin ve hükümetlerin aslen toplumun hiçbir kesiminde kuşku bırakmayan, açık ve açıklanabilir yaklaşımına en iyi örneklerden.

***

Adamlar uzaya çıkıyor biz hala ne ile uğraşıyoruz cümlesi bu sıralar tam olarak gerçekleşiyor. 2 Nasa astronotu Space X’in uzay aracı ile bu hafta Uluslararası Uzay istasyonuna fırlatılacak. Son dönemde fırlatılan ve parça bırakmaksızın tekrar dünyaya dönüş yapabilen uzay araçlarından bahsetmiyorum bile. Buna ek olarak Çin devleti de resmi olarak Temmuz ayında Mars’a ilk uzay aracını göndereceğini açıkladı. Richard Branson’ın sahibi olduğu Virgin Orbit şirketi ki bu firma inanılmaz ötesi şeyler deniyor sürekli( Londra – Sydney arası uçak seyahatini 1 saate indirmek gibi), yörüngeye ilk roketini gönderdi ancak başarısızlık ile sonuçlandı. Başarısızlık, ancak bunu deneyen bir devlet değil bir ŞİRKET. Esas soru şu; hani dünyada ekonomik kriz vardı ve bütün dünya ekonomik dar boğazdaydı kimse yatırım yapamıyor ve kıt kanaat geçiniyordu? Bütün Dünya Covid-19 virüsünün halihazırdaki ve potansiyel etkileri ile uğraşıyor evet, ancak bütün efor ve enerji bunun için harcanmıyor. Artık çözüm başka gezegenlerde aranıyor ya da Japonya ve Çin gibi ülkelerde fiziki mesafeye ve kimin ile etkileşime girdiğinizin kaydını tutan uygulamalar ile yapılıyor. Hem teknolojik hem üretime dayalı başka çözümler gün geçmeden aranıyor.

***

Evde kalalım kalalım evet, ama geride kalmayalım değerli okuyucu.